عارضه‌های ستون فقرات مختلفی که تنگی کانال نخاعی یکی از آنها است، در جهان پیرامون ما وجود دارد که اثر مستقیم بر سلامت بدن ما می‌گذارند، مانند دیسک کمر، آرتروز و تنگی کانال نخاعی که امروزه یکی از این بیماری‌های شایع است. تنگی کانال نخاعی یک حالت پاتولوژیک به معنای آسیب‌شناسی بوده است؛ به‌عبارتی محیط بین مغز و نخاع تنگ شده و همین امر باعث فشار و آسیب رساندن به نخاع و عصب‌ها خواهد شد که یکی از شایعترین علت بروز این بیماری افزایش سن بوده است.
در این مقاله ما اطلاعات جامع‌تری در رابطه با تعریف تنگی کانال نخاعی ارائه خواهیم داد و در مورد مواردی نظیر راه‌های تشخیص این عارضه، علت بروز و انواع مختلف تنگی کانال نخاعی کمر و گردن صحبت خواهیم کرد و در آخر راه‌های درمان تنگی کانال نخاعی کمر بدون حراجی را توضیح می‌دهیم؛ پس جهت کسب اطلاعات بیشتر تا انتها با ما همراه باشید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که در آن فضای داخل کانال نخاعی، که نخاع را در بر می‌گیرد، باریک و محدود شده و میتواند به اعصاب فشار آورد. این فشار میتواند باعث درد، ضعف یا بی‌حسی در پاها، بازوها یا سایر نقاط بدن شود. اغلب اوقات، این عارضه به دلیل پیری و فرسودگی طبیعی استخوان‌ها و بافتهای اطراف نخاع به وجود می‌آید.
مشکل تنگی کانال نخاع کمر زمانی به وجود می‌آید که فضای باز در داخل ستون فقرات به دلایل مختلف تنگ شده و نتیجه آن فشار آمدن به طناب نخاعی و عصب‌هایی که از آن بخش عبور می‌کنند است. این عارضه میتواند در هر نقطه از ستون فقرات دیده شود؛ ولی بروز آن در قسمت‌های پایینی کمر بیشتر گزارش شده است.
یکی از خطرناک‌ترین و متأسفانه شایعترین مشکلات ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی است. این عارضه که دلایل زیادی در ایجاد آن دخیل است و میتواند در صورت عدم درمان به مشکلات جدی و خطرناکی منجر شود، بنابراین لازم است که زود تشخیص داده شود. در ادامه نحوه تشخیص تنگی کانال نخاعی را بیان خواهم کرد.
تشخیص تنگی کانال نخاعی
برای تشخیص این عارضه باید به پزشک مغز و اعصاب یا متخصص درد مراجعه کرد و پزشک با انجام آزمایشات بالینی و مراحل گوناگون میتواند تشخیص دهد که شما مبتلا به این تنگی کانال نخاعی هستید یا خیر! در ادامه شرح این مراحل را توضیح خواهیم داد.
بررسی سوابق پزشکی
متخصص برای تشخیص ابتدا شروع به جمع کردن تاریخچه پزشکی شما خواهد کرد که چه علائم و نشانه‌هایی در شما پدیدار شده است، عامل‌های خطرآفرین چه مواردی بوده، آیا در گذشته بیماری داشته‌اید و اگر بیمار بوده‌اید مصرف داروها آیا عوارض به دنبال داشته است یا خیر؟
تصویربرداری یا MRI
از آزمایش MRI یا رادیولوژی تصویربرداری برای مشاهده ساختمان کانال نخاعی و تعیین انواع تورم‌ها در بدن بیمار؛ همچنین بروز فشار یا تغییراتی که ممکن است دلیل بروز تنگی باشد، استفاده میشود.
آزمایش‌های عصبی
جهت تشخیص تنگی کانال نخاعی درست از آزمایش‌های عصبی همچون الکترومایوگرافی (EMG) یا اختلالات حسی جهت بررسی عملکرد نخاع و عصب‌ها انجام می‌پذیرد.
آزمایش خون
آزمایش خون برای ارزیابی میزان التهاب، عفونت‌ها یا دیگر عوامل مرتبط با این بیماری صورت می‌گیرد.
علائم تنگی کانال نخاعی
ممکن است برخی از افرادی که دچار این عارضه میشوند هیچ علائمی نداشته باشند، در واقع تنها در سی تی اسکن و یا ام آر آی می‌‌توان به وجود این بیماری پی برد. این عارضه ابتدا به تدریج شروع میشود سپس با گذشت زمان بدتر خواهد شد. علائم تنگی کانال نخاعی در کمر باعث بروز علائم زیر خواهد شد:
درد
امکان دارد در بخش‌های مختلفی از بدن شما درد را لمس کنید از جمله پشت، شانه‌ها، بازوها،گردن و همچنین پاها و کمر که میتواند ناشی از تنگی کانال نخاع بوده باشد.
سوزش
سوزشی که شروع آن از باسن بوده و تا قسمت پشتی ران و ساق پا جریان دارد. درد سیاتیک امکان دارد در هر دو اندام تحتانی یا فقط در یک اندام تحتانی ایجاد شود.
از بین رفتن قدرت در قسمت‌های پایینی بدن
از بین رفتن قدرت در قسمت‌های پایینی بدن هم یکی دیگر از علائم تنگی کانال نخاعی است. این مشکل بخاطر فشار آوردن بر نخاع اسپینال در قسمت زیرین نخاع بوده که موجب میشود پیام‌های عصبی برای انتقال به عضلات پایینی با اختلال روبه رو شوند و همین موضوع باعث کاهش قدرت در پاها و کمر خواهد شد و مشکلات حرکتی و عدم تعادل برای بیمار ایجاد خواهد کرد.
سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی
سوزن‌سوزن شدن در اندام‌های تحتانی میتواند یکی از علائم تنگی کانال نخاعی باشد که باعث شود التهابات عضلانی به‌وجود آید یا به عصب‌ها آسیب وارد شود و یا فشار بیاورد.
گرفتگی یا کرامپ یا اسپاسم عضلانی اندام های تحتانی
زمانی که فشار بر روی نخاع اسپینال زیاد شود باعث فشردگی میشود، با این فشار امکان دارد عصب‌ها و عضلات این مناطق دچار اسپاسم یا گرفتگی شوند که این علائم معمولاً زمان انجام فعالیت‌های فیزیکی، حرکتی یا حتی استراحت اتفاق می‌افتد.
از دست دادن احساس پا
ضعف در پاها و از دست دادن احساس در پا اینگونه است که معمولاً فرد قادر نیست انگشت‌ها و مچ پاها را به طرف بالا حرکت دهد و برروی پاشنه پا راه برود که نام علمی این حالت را پای افتاده یا دراپ فوت Drop foot می‌گویند؛ اما اگر تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن به‌وجود آید امکان دارد علائم زیر پدیدار شوند:
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست، بازو و پاها
- ضعف در دست، بازو یا پا
- اشکال در راه رفتن و عدم تعادل
- گردن درد شدید یا خفیف
- در موارد شدیدتر، اختلال در عملکرد روده و مثانه
علت تنگی کانال نخاعی
دلایل مختلفی باعث بروز این بیماری میشوند که به‌میزان وخامت تنگی و منطقه‌ای که دچار مشکل شده است مرتبط بوده؛ اما بیماری‌های ارتوپدی از جمله این علت‌ها است. در ادامه به مهم‌‌ترین آنها خواهیم پرداخت.
افزایش سن و پیری
افزایش سن یکی از عوامل اصلی در بروز این عارضه است. با پیری، تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات مانند فرسایش دیسک‌ها، رشد غیرطبیعی استخوان (مثلاً اسپورهای استخوانی) و ضخیم شدن رباط‌ها رخ می‌دهد که میتواند به کاهش فضای موجود برای نخاع و اعصاب منجر شود. این تغییرات ساختاری، فشار روی نخاع و اعصاب را افزایش داده و علائم را به دنبال دارد.مفاصل فاست بین مهرهها هم به تدریج آسیب‌‌پذیر و شکننده میشوند. همه این عوامل می‌‌توانند باعث تنگ شدن فضای موجود در کانال نخاعی شوند .
آرتروز
آرتروز ستون فقرات ( استئوآرتروز، اسپاندیلیتیس ) ممکن است در برآمدگی استخوانی که در مفاصل گسترش می‌‌یابد نقش داشته باشد.
بیماری‌های مادرزادی
بیماری‌های مادرزادی مانند آکندروپلازی‌ها این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند و مستعد این عارضه هستند. این افراد بعد از سنین ۳۰ سالگی دچار علائم میشوند.
تومورهای ستون فقرات
رشد غیر طبیعی بافتهای نرم ستون فقرات سبب ایجاد التهاب و رشد بافت‌‌ها به داخل کانال نخاعی شده و باعث تنگ شدن این کانال شوند.
بیرون‌زدگی دیسک
ممکن است آسیب‌‌های دیسک انحطاطی در ناحیه پشت در ایجاد بیماری تنگی مجرای نخاعی نقش داشته باشد. فتق دیسک در نزدیکی مجرای عصبی میتواند ریشه عصب نخاعی را تحت فشار قرار دهد .
ناپایداری ستون فقرات یا اسپوندیلولیستزیس
این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از مهرهها بر روی مهره زیرین خود به طرف جلو می‌‌لغزد و باعث تنگ شدن کانال نخاعی میشود.
ژنتیکی
در عده ای از افراد به دلیل ژنتیک آنها قطر کانال نخاعی کمتر از افراد عادی جامعه بوده است.
انواع مختلف تنگی کانال نخاعی
یکی از رایج‌ترین دغدغه عموم مردم کمردرد و گردن درد است که در حال حاضر این بیماری به گروه سنی خاصی اختصاص ندارد و بیشتر افراد درگیر آن هستند که از انواع مختلف تنگی کانال نخاعی کمر و گردن از شایعترین بوده است.
این آسیب میتواند به علت نابودی هر دو مفصل‌های فاست و دیسک‌های بین مهرهها اتفاق بیافتد و در این آسیب خارها یا بیرون زدگی‌های استخوان‌ها در کانال نخاعی به وجود آیند.
مفصل‌های فاست وقتی فرد به بیماری مفصلی آرتریت مبتلا میشود بزرگ شده و در نتیجه فضای در دسترس ریشه‌های عصبی باریک و تنگ‌تر خواهد شد. این آسیب را بیماری مفصل گویند که در بعضی مواقع باید جراحی تنگی کمری ایجاد گیرد.
بیمارانی که به این عارضه مبتلا شده‌اند بعد از دقایقی که از ایستادن و راه رفتنشان می‌گذرد، دچار درد شدید در ناحیه باسن، عضله‌های ساق پا و ران خواهند شد. این عارضه امکان دارد فراگیر باشد و کل ستون مهره‌های کمری را مبتلا کند یا فقط یک ناحیه از ستون فقرات را درگیر کند. معمولاً این بیماری به 3 دسته تقسیم بندی میشوند:
- مرکزی یعنی تنگی کانال نخاع در ناحیه مرکز یا وسط کانال نخاعی به وجود می‌آید
- کناری یعنی که در ناحیه کناری مهره ایجاد میشود
- بین مهرهها یعنی سوراخ‌های بین مهرهها تنگ میشوند
درمان تنگی کانال نخاع کمر بدون جراحی
درمان این عارضه بدون استفاده از روش‌های جراحی میتواند شامل استراتژی‌های متنوعی باشد که هدف آنها کاهش درد و بهبود عملکرد بیمار است. این روش‌ها عبارتند از:
- تمرین‌های فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و بهبود انعطاف‌پذیری و حمایت از ساختار ستون فقرات است.
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم برای کاهش التهاب و تسکین درد
- مدیریت وزن برای کاهش فشار وارد بر ستون فقرات
- استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا تزریق استروئیدی موضعی برای کاهش التهاب و درد در ناحیه آسیب‌دیده نیز توصیه میشود.با وجود اینکه تزریق داروی استروئیدی به فضای اطراف این نواحی باعث رفع تنگی نمی‌‌شود؛ اما میتواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند .
- استفاده از بریس و کمربند طبی نیز با محدود کردن حرکات ستون فقرات به بهبود علائم بیمار کمک می‌کند.
- داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن ممکن است به طور موقت استفاده شوند تا درد ناشی از تنگی کانال نخاع کاهش یابد. این دارو ها معمولاً فقط برای مدت کوتاه توصیه میشوند، توجه داشته باشید قبل از مصرف هرگونه دارو با پزشک معالج خود مشورت کنید.
سخن آخر
همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌ایم تنگی کانال نخاعی نوعی بیماری ارتوپدی است که معمولاً بر اثر فشار استخوان‌ها به اعصاب که حاصل رشد استخوان یا بیرون‌زدگی دیسک‌ها بوده به‌وجود می‌آید.
در این مقاله در رابطه با تعریف ، علت بروز این بیماری و علائم آن توضیحاتی دادیم. همچنین درمورد روش درمان این عارضه بدون جراحی هم راهکارهایی ارائه کردیم.
تنگی کانال نخاعی با روش‌های غیر جراحی در کلینیک درمان درد دکتر بنفشه ولییان با استفاده از متدهای روز دنیا بهبود یافته و درمان میشود. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی با این مرکز از طریق تماس با شماره تلفن های 22896224 | 22896225 | 09029266688 اقدام فرمایید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر درباره این عارضه سؤالی دارید می‌توانید در بخش کامنت‌ها مطرح کنید.
Add a Comment